Квен — кваналеб жо, чияс яги хӀайваналъ кваназе кколеб жо — бокьараб квание хӀалтӀизабизе бегьулеб жо, жиндасан чорхое энергия щвезалъе гӀоло. Квараб жо уна чӀагояб организмалъубе, гьениб гьеб клеткабаз регьинабула, гьездасан кварасе энергияги къаригӀунел щиналжалги щвезе букӀине.

Чанго батӀияб квен

Кванил аслияб гьесел ккола энергиялъул кьучӀлъун букӀин, чиясул логол «равул материал»-лъун лӀугьине, цинги кванидасан чиясе щвезе ккола рахӀат (ракъукълъудаса рахӀат боси).

ГӀадатго квен лӀугьадудалъун бикьула чӀахӀилалде ги хӀайваналъулалде.

ХӀайваназ кваналеб кваниде чагӀаз батӀиял цӀарал кьола, масала, чу́ри яги рагӀи́.

Кванида хадур чӀун, гьелъул ишал гьаруде абула кулинария-йин (богол махщел).

Тарихалда лъавухъе, чагӀаз жидеего квен чӀезабулаан батӀи-батӀиял куцаз: чанидалъун, бакӀарудалъун, росабалӀ хӀайван яги гъветӀ-хер гӀезабун гьездасанги. Гьанжесеб мехалда гӀемерисеб бутӀа кванил щола кванилаб индустриялдалъун.

Кванил бищун кӀвар бугел элементал хисизабизе

Макроэлементал хисизабизе

Биологикияб рахъалъ кӀвар бугел элементал хисизабизе

Микроэлементал хисизабизе

Жакъа-къоялъ биологикияб рахъалъ гӀурччинлъул ги чӀаголъул гӀумрудуе кӀвар бугел элементаллъун 30 микроэлемент рикӀкӀуна (алипбаялъул тартибалда):

Витаминал хисизабизе

МугъчӀваял хисизабизе

Адабият хисизабизе

РегӀелал хисизабизе


  Гьаб макъала буго тIинчI, ва гьaб жеги хIадур гьечIо.
Гьабе кумек Википедиялъе, битIизабе ва гьалде тIаде жо жубай.