Цебесеб рагьараб

ИФА: Рагьарал

	Цебесел	БакьулӀел	Нахъисел
ТӀасиял	i y	ɨ ʉ	ɯ u
ГӀагар-тӀасиял	ɪ ʏ		ʊ
ТӀад-гьоркьохъел	e ø	ɘ ɵ	ɤ o
Гьоркьохъел	e̞ ø̞	ə	ɤ̞ o̞
Гъоркь-гьоркьохъел	ɛ œ	ɜ ɞ	ʌ ɔ
ГӀагар-гъоркьиял	æ	ɐ
Гъоркьиял	a ɶ	ä	ɑ ɒ

---

• ИФА квекел
•  аудио
• диаграмма
• шаблон

Легенда: гургинлъичӀел • гургинлъарал

Цебесеб кьералъул рагьарал — кӀалъалел цо-цо мацӀазда ругел рагьарал гьаракьазул класс. Гьеб класс баян гьабулеб тӀабгӀ ккола мацӀалъул бищун борхатаб бакӀ цогидалде данде ккун кӀалалъул цебесеб рахъалда букӀин, калмалъул нух чӀедерлъизабичӀого. Цересел рагьаразде гьединго цо-цо абула гвангъарал рагьарал абунги, щай гурелъул нахъисел рагьаразде данде ккун гьел дагьабги гвангъун абулел рукӀиналъ.

ГӀагар-цересел рагьарал , унгоги, ккола цебесеб кьералъул рагьаразул цо тайпалъун; цониги мацӀалда, лъалеб жо, данде лъоларо цереселги гӀагар-цереселги рагьарал гӀицӀго кьерлъуде балагьун.

Гургинлъарал цересел рагьарал руго централлъарал, ай жидер артикулациялда гӀагар-цереселъун кколел. Гьеб ккола ИФАлъул диаграммаялда гургинлъарал рагьарал цересел гургинлъичӀел рагьараздаса кваранидехун хъваялъе цо гӀилла.

ТӀубачӀеб сияхӀ

Интернационалаб фонетикаб алфабеталда жидее хасал ишараби ругел цебесеб кьералъул рагьарал ккола:

• тӀасияб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [i]
• тӀасияб цебесеб гургинлъараб рагьараб [y]
• гӀагар-тӀасияб гӀагар-цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [ɪ]
• гӀагар-тӀасияб гӀагар-цебесеб гургинлъараб рагьараб [ʏ]
• тӀад-гьоркьохъеб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [e]
• тӀад-гьоркьохъеб цебесеб гургинлъараб рагьараб [ø]
• гьоркьохъеб цебесеб гургинлъараб рагьараб [ø̞]
• гъоркь-гьоркьохъеб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [ɛ]
• гъоркь-гьоркьохъеб цебесеб гургинлъараб рагьараб [œ]
• гӀагар-гъоркьияб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [æ]
• гӀагар-гъоркьияб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [a]
• гъоркьияб цебесеб гургинлъараб рагьараб [ɶ]

ИФАлда гьединго руго жидее хасал ишараби гьечӀел цересел рагьарал:

• тӀасияб цебесеб цутӀараб рагьараб [yʷ]
• гӀагар-тӀасияб цебесеб цутӀараб рагьараб [ʏʷ]
• тӀад-гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [øʷ]
• гьоркьохъеб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [e̞] яги [ɛ̝]
• гьоркьохъеб цебесеб гургинлъараб рагьараб [ø̞] яги [œ̝]
• гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [ø̞ʷ] яги [œ̝ʷ]
• гъоркь-гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [œʷ]