Анато́мия (латин: anatomia, грек. ἀνα- «цӀидасан; тӀаса» + τέμνω «къотӀула, хъвалхьуна» рагӀиялдаса) — биологиялъул бутӀа, жиндица цӀех-рех гьабулеб организмалъул ва гьелъул бутӀабазул гӀуцӀиялъул.[1] Анатомия ккола тӀабигӀиял гӀелмабазул бутӀа, жинца рухӀчӀаголъабазул ва инсанасул структурияб гӀуцӀи лъазабулеб. Ккола некӀсияб гӀелмулъун, тарихалда цебесеб заманалдаго баккараб.[2] Жиндир аслуялдалъун анатомия бухьараб буго цебетӀеялъул биологиялда, эмбриологиялда, дандекквеялъулаб анатомиялда, эвалюционияб биологиялда, филогениялда[3].

Анатомияб сураталъул мисал.


Анатомияб цІех-рехалъул къагІидаби хисизабизе

Жакъасеб анатомиялъул гІелмуялъул буго гІезегІан кІудияб гІадамасул ва хІайваназул каркъалаялъул гІуцІиялъул цІех-рех гьабулел къагІидабазул арсенал. ЦІех-рех гьариялъул къагІидаби рарал руго цІех-рехалъул мурадазда ва масъалабазда. КъагІидабазул руго[4]:

  • бищун басрияб ва жеги жиндир кІвар бугеб къотІиялъул (препарированиялъул) къагІида, жиндалъун морфологияб анатомиялъул бутІаялъе цІар кьураб, хІалтІизабула кІудиял бутІабазул топографиялъул ва къватІисеб гІуцІиялъул цІех-рех гьабизе;
  • инъекциялъул къагІида, гІемер рентгенографиялда цадахъ, хІалтІизабула сосудазул, протоказул ва гьодорлъабазул цІех-рех гьабизе;
  • «пироговасул суял» — суял, жидедалъун текстусазул хурхеназул ва лугби цоцаде данде ккун ругеб хІалалъул хІакъалъулъ информация щолеб;
  • пластикияб реконструкция — гистология суял данде кквеялдалъун цІех-рех гьабула бугеб лага ялъуни текстусалъул реконструкция гьаби;
  • Антропометрикия (соматометрикияб) къагІида — къаркъалаялъул гІуцІиялъул гьелъул бутІабазул роцен гьабиялдалъун ва гьезул данде кквеялъул хІисаб гьабиялдалъун цІех-рех гьабизе рес кьола.

Анатомиялъул бутІаби хисизабизе

Гъвет-хералъул анатомия хисизабизе

ХІайваназул анатомия хисизабизе

ГІадамасул анатомия хисизабизе

Дандекквеялъулаб анатомия хисизабизе

Анатомиялъул терминология хисизабизе

ХІужжаби хисизабизе

  1. Merriam Webster Dictionary
  2. Rotimi, Booktionary. "Anatomy". Архивация оригиналалдаса (1 August 2017). Халагьи 18 June 2017. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (квеки)
  3. "Introduction page, "Anatomy of the Human Body". Henry Gray. 20th edition. 1918". Архивация оригинал (16 March 2007). Халагьи 19 March 2007. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (квеки)
  4. Цитатинабиялъул гъалатӀ:Мекъаб тег <ref>; мурад баян гьабун хъвалеб Prives2 -лъе текст бихьизабун гьечІо