Бенгал мацІ, Бенгали, жиндирго Бангла абураб эндонимги бугеб (বাংলা [ˈbaŋla]), ккола Гьинд-Арияб мацІлъун, жинда тІоцебесеб иргаялда жаниб Жанубияб Азиялда, хасго Гьиндустаналъул субконтиненталъул бакъбаккул рахъалда ругел бенгалиял кІалъалеб миллияб мацІлъун буго Бангладешалъе ва Гьиндустаналъул штат БакътІерхьул Бенгалалъе. Бенгал мацІалда кІалъелзул гІурагІан къадар буго Трипуралда ва Ассамалъул Барак Расалъиялда. Гьеб ккола Бангладешалда расмияб ва бищун тІибитІараб мацІ ва Гьиндустаналъул 22 мацІалдса Гьинд мацІалда хадуб кІиабилеб бищун тІибитІараб. Жиб рахьдал мацІлъун гІага-шагарго 228 миллион чиясе ва кІиабилеб мацІлъун жеги 37 миллион чиясе кколеб букІиналъ,[1][6] Бенгал мацІ буго щуабилеб бищун тІибитІараб рахьдал мацІлъун ва киналниги жинда кІалъалезул къадралъул рахъалъ бищун тІиритІарал мацІазул анкьабилеблъун.[7][8]

Бенгал мацІ
বাংলা
Бангла
বাংলা.svg
Абулеб къагӀида ˈbaŋla
Территория Бангладеш ва Гьиндустан
Регион Бенгал
МацӀалда кӀалъалел Бенгалиял
КӀалъалезул къадар
230 миллион (2011–2017)[1][2]
2-б мацІ: 37 миллион чиясе[1]
Цересел формаби
Диалектал
Бенгали алипб
Бенгали Брайль
Бенгали кверзул форма[3]
Расмияб статус
Расмияблъун бугеб бакӀ
 Бангладеш
 Индия (in Бакъбаккул Бегалалда, Трипуралда, Ассамазул Барак Расалъиялда, Джархандалда[4])
Рекъезабулеб гӀуцӀи Бенгал мацІалъул академия (Бангладешалда)
Пасчимбанга Бангла Академия (Гьиндустаналда)
МацӀалъул кодал
ISO 639-1 bn
ISO 639-2 ben
ISO 639-3 ben
Глоттолог beng1280[5]
Bengalispeaking region.png
Бенгал мацІалда кІалъалел Бангладешалда ва Гьиндустаналда
Гьаб макъалаялда руго ХФА-лъул ишараби. Визуализациялъе къварегӀараб кумек[en] гьечӀони, Юникодалъул ишарабазул бакӀазда рихьизаризе бегьула гьикъул ишараби, ункъбокӀонал яги цогидал ишараби[en]. ХФА-лъул ишарабазул байбихьул малъа-хъваязухъ балагье Кумек:ХФА?!.
Бенгал мацІалда ругел суратазулаб биценалъул сериял.

Бангладешалъул расмияб ва де факто миллияб мацІ буго гьанжесеб стандартияб бенгали.[9][10][11] Гьеб ккола миллаталъул лингва франкалъун, бенгалиязул 98% тІоцебесеб мацІалда гІадин эркенго кІалъала гьеб мацІалда.[12][13] Гьиндустаналда бенгали мацІ расмияблъун буго БакътІерхьул Бенгалиялда, Трипуралда ва Ассам штаталъул икълим Барак Расалъиялда. Гьеб буго Бенгал бугъазалда ругел Андаман ва Никобар ЧІинкІиллъабазда бищун тІибитІараб мацІ, [14] ва гьелда кІалъалезул гІурагІн къадар буго цогидал штатаздаги, гьездаго гъорлъ Дели, Чгьатисгарх ва Джархканд.[15] Бенгал мацІалда кІалъала гІезегІан къадар бугеб бенгали диаспора (Бангладешалъул диаспора ва Гьиндустаналъул бенгалиял): Пакистаналда, Цолъараб Пачалъиялда, Цолъарал Штатазда ва ГІагараб Машрикъалда.[16]

Бенгал мацІ цебетІолеб букІана 1300-гІан соналъ. Бенгал адабият, жиндирго адабияталъулаб азарсонил тарихгун, гІатІиго цебетІолеб букІана Бенгал ЦІилъиялъул заманалдаса, ва гьеб буго Азиялда бугеб бищун хьолбохъ битІараб ва батІи-батІияб адабияталъулаб гІадатлъилъун. 1948-лелдаса 1956-лелде букІараб Бенгал мацІалъулаб багъа-бачариялъ, жиндица Бенгал мацІ Пакистаналъул расмияб мацІлъун гьаби тІалаб гьабулеб букІараб, квер бакъана Бакъабаккул Бенгалалда бенгалиязул миллатчилъи цебетІеялъе, гьеб сабаблъун 1971 соналъ лъугьана Бангладеш пачалихъ. Бенгал мацІ ккола бенгал идентилъиялъул квинтэссенциялъу, ва гьелъ цолъизабула маданияб рахъалъи батІалъи бугеб икълим.

ТарихХисизабизе

Бенгалалъул некІсиял мацІалХисизабизе

ЦебесебХисизабизе

Гьоркьохъел гІасрабиХисизабизе

ГьанжесебХисизабизе

Географияб ареалХисизабизе

Расмияб статусХисизабизе

ДиалекталХисизабизе

КІалъаялъул ва адабияталъулал батІалъабиХисизабизе

Хъвай-хъвагІиялъул системаХисизабизе

Орфографияб гъварилъиХисизабизе

ХІалтІизбиХисизабизе

ЛатинлъизабиХисизабизе

ФонологияХисизабизе

КьабизабиХисизабизе

Рагьукъазул кластерХисизабизе

МорфологияХисизабизе

ЦІаралХисизабизе

ФигІлабиХисизабизе

СинтаксисХисизабизе

РагІабазул тартибХисизабизе

ЛексикаХисизабизе

Бенгал мацІалъе Сводешил сияхІХисизабизе

Мисалалъе тексталХисизабизе

See alsoХисизабизе

ХІужжабиХисизабизе

  1. 1,0 1,1 1,2 Бенгал мацӀ at Ethnologue (22nd ed., 2019)
  2. "Scheduled Languages in descending order of speaker's strength - 2011" (PDF). Registrar General and Census Commissioner of India. Архивация: (PDF) 14 November 2018. Боси: 28 June 2018. Check date values in: |access-date=, |archive-date= (кумек)
  3. "Bangla Sign Language Dictionary". www.scribd.com. Боси: 12 September 2018. Check date values in: |accessdate= (кумек)
  4. Jharkhand gives second language status to Magahi, Angika, Bhojpuri and Maithili, The Avenue Mail (21 March 2018).
  5. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, бч-и. (2017). "Bengali". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  6. Hays, Jeffrey. "BENGALIS – Facts and Details". factsanddetails.com. Архивация: 30 July 2017. Боси: 4 July 2018. Check date values in: |access-date=, |archive-date= (кумек)
  7. "The World Factbook". www.cia.gov (английский). Central Intelligence Agency. Архивация: 13 February 2008. Боси: 21 February 2018. Check date values in: |access-date=, |archive-date= (кумек)
  8. "Summary by language size". Ethnologue (английский). 3 October 2018. Архивация: 11 September 2013. Боси: 21 February 2019. Check date values in: |access-date=, |date=, |archive-date= (кумек)
  9. "Bangla Bhasha Procholon Ain, 1987" বাংলা ভাষা প্রচলন আইন, ১৯৮৭ [Bengali Language Implementation Act, 1987] (PDF). Bangladesh Code বাংলাদেশ কোড (Bengali). 27 (Online б.). Dhaka: Ministry of Law, Justice and Parliamentary Affairs, Bangladesh. Боси: 23 May 2019. Check date values in: |access-date= (кумек)
  10. "Bangla Language – Banglapedia". en.banglapedia.org. Архивация: 6 July 2015. Боси: 12 September 2018. Check date values in: |accessdate=, |archive-date= (кумек)
  11. "Article 3. The state language". The Constitution of the People's Republic of Bangladesh. bdlaws.minlaw.gov.bd. Ministry of Law, The People's Republic of Bangladesh. Боси: 23 May 2019. Check date values in: |accessdate= (кумек)
  12. "National Languages Of Bangladesh". einfon.com. 11 June 2017. Архивация: 2 August 2017. Боси: 12 September 2018. Check date values in: |accessdate=, |date=, |archive-date= (кумек)
  13. "5 Surprising Reasons the Bengali Language Is Important". 17 August 2017. Архивация: оригинал 26 June 2018. Боси: 10 March 2018. Invalid |url-status=dead (кумек); Check date values in: |access-date=, |date=, |archive-date= (кумек)
  14. "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013)" (PDF). National Commission for Linguistic Minorities. 16 July 2014. Архивация: оригинал (PDF) 2 January 2018. Боси: 20 February 2018. Check date values in: |access-date=, |date=, |archive-date= (кумек)
  15. "50th REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA" (PDF). nclm.nic.in. Ministry of Minority Affairs. Архивация: оригинал (PDF) 8 July 2016. Боси: 23 May 2019. Check date values in: |accessdate=, |archivedate= (кумек)
  16. "Bengali Language". www.britannica.com. Архивация: 26 June 2018. Боси: 12 September 2018. Check date values in: |accessdate=, |archive-date= (кумек)


РегІелалХисизабизе

ТІадеги цІалиялъеХисизабизе

  • Thompson, Hanne-Ruth (2012). Bengali. Volume 18 of London Oriental and African Language Library. John Benjamins Publishing. ISBN 90-272-7313-8.
  • Dasgupta, Probal (2003). Bangla. In George Cardona and Dhanesh Jain, (eds) The Indo-Aryan languages. London/New York: Routledge, 351–390.

КъватІисел линкалХисизабизе

 

«Википедиялда» буго бутІа
[[:{{{1}}}:| {{{3}}} мацІалда ]]
[[:{{{1}}}:{{{2}}}|«{{{2}}}»]]

Халип:Wikiquote Халип:Sisterlinks

Халип:Languages of Bangladesh Халип:Languages of India Халип:Eastern Indo-Aryan languages