ЧӀвазе къотӀи

ЧІвазе къотІи» гьумералдаса гьанибе буссинабуна)

ЧІвазе къотІи ккола тамихІ хІисабалда гІаданасул гІумру къотІизаби, жиб пачалихъалъ къануназдалъун ккураб ва жиб тІубазаби лъугьунеб махІкамалъул хІукмуялда яги цогидал пачалихъиял ва рагъулал гІуцІалабазул хІукмуялда.

Гьанжесе ругел гІемерисел социумалда чи чІвазе къотІи къануназдаса къватІиб бахъараб жолъун ккола, цогиял социумазда — къануназда жиб билъараб ва хІалтІизабулел цІакъго кІудиял къануназдаса рахъал ишал гьарурал чагІазе тамихІ хІисабалда.

Бищун дунялалда жакъа къоялъ хІалтІизарурел чІвазе къотІиялъул къагІидабилъун ккола гъанкъи ва речІчІун чІвай.

2016 соналъул сентябр моцІалде ругел баяназда рекъон, дунялалъул 60 пачалихъалда 22 500 чи чІвазе къотІун вуго. Гьезул бищун гІемерал, гІага-шагарго 2500, АЦШялъул туснахъазда. Гьоркьохъеб хІалалъ, щибаб лъагІелалъ дунялалда чІвазе къотІула 1000-ялдаса 1500 щвезегІан чк[1][2].

ЧІвазе къотІи жакъасеб дунялалда.      Нахъе бахъун буго      ГІадатаб махІкамалда нахъе бахъун буго, амма хасаб махІкамалда (масала, рагъулаб заманалъул ихтияралда) цІунун буго)      Къануназ бихьизабун буго, амма практикаялда хІалтІизабуларо      ХІалтІизабула

Тарих хисизабизе

ЧІвазе къотІи ккола бищун некІсиял тамихІазул тайпаялъул цояблъун. Байбихьудаса гьеб бижана талионалъул принципазул реализация гьабиялдалъун: «бидухъ би». Гьеб принципалда рекъон, цоги чи чІварав чиясе бищун ритІухъаб тамихІлъун ккола чІвазе къотІи. Гьеб гуребги, кІудияб роль хІана гІемерисел жамагІатазда букІараб бидул рецІелалъул гІадатазги, жидеца хисулеб пачалихъалъ гІайибияв чІвазе къотІи[3].

Талионалъу принципал жиб зарар ккарасе кьоле гІарцул штрафалдалъун хисаниги, чІвазе къотІи цІунана гІемерисел пачалихъазда.

ЧІвазе къотІи жакъасеб дунялалда хисизабизе

ЧІвазе къотІи диналзда жаниб хисизабизе

Ягьудияб диналда хисизабизе

Насрания диналда хисизабизе

Исламалда хисизабизе

ШаргІалда рекъон, чІвазе къотІи бихьизабун буго гІайиб гьечІев чІваралъухъ [4], гомосексуалихмалъухъ{sfn|Али-заде|2007|loc=Ливата Archived 2014-08-13 at the Wayback Machine}}, зина гьабиялъухъ[5] (ригьиналда рукІаго) ва Ислам теялъухъ[6].

ЧІвазе къотІиялъул тапаби хисизабизе

ЧІвазе къотІи бикьула кІийде: квалификация бугеб ва квалификация гьечІеб. Квалификациялъул чІвазе къотІиялда, гьабураб ишалда рекъон, тамихІ гьабула хасал чІвазе къотІиялъул таяпаяздалъун. Квалификация гьечІеб къагІидаялда къануназ чІезабула киналго чІвазе къотІиялдалъун тамихІ гьабизе кколел ишазе цо тайпа.

Дунялалда жал практикаялда ругел чІвазе къотІиялъул тайпаби: Халип:Кол

Amnesty International-алъул баяназда рекъон, 2018 соналъ дунялалда хІалтІизарулел рукІана хадусел чІвазе къотІиялъул къагІидаби: гъанкъи (10 пачалихъ), речІчІун чІвай (6 пачалихъ), хвалилаб инъекция (4 пачалихъ), бетІер къотІи (гІицІго СагІудиязул ГІарабия) ва токалъул бакІ (гІицІго АЦШ)[1],[7].

Тарихиял чІвазе къотІиялъул тайпаби: Халип:Кол

Халип:Конец

ХІужжаби хисизабизе

  1. Смертная казнь в цифрах и фактах
  2. Смертная казнь в мире: встречные тенденции
  3. Цитатинабиялъул гъалатӀ:Мекъаб тег <ref>; мурад баян гьабун хъвалеб kup2 -лъе текст бихьизабун гьечІо
  4. Али-заде 2007, Кысас.
  5. Али-заде 2007, Зина.
  6. Али-заде 2007, Иртидад.
  7. "Методы смертных казней в 2018 году". Amnesty International.
  8. "Глава V Соборного уложения 1649 г. царя Алексея Михайловича".

Адабият хисизабизе

Линкал хисизабизе

Халип:ВС Халип:ЧІвазе къотІи