Адабият
Адабият ялъуни литература гӀатӀидаб магӀнаялда — хъварал хӀалтӀабазул мажмугӀ, гьединго гьеб хӀалтӀизабула дагьабги хасаб магӀнаялда гьунарлъиялъул форма хӀисабалда ругел асаразе, хасго прозаикияб гьунарияб адабияталъе, драмаялъе ва поэзиялъе[1]. Ахирисел гӀасрабазда гьеб термин гӀатӀид гьабуна гъорлъе жиндир гӀемерисеб хъван бугеб кӀалзул адабиятги бачун[2]. Адабият ккола лъай ва рекӀелгъей хъваялъул, цӀуниялъул ва цоцахъе кьеялъул къагӀида.
Гьунарлъиялъул форма хӀисабалда, адабияталъ гъорлъе рачине бегьула гьединго гьунарияб-гуреб (гӀалмияб) адабияталъул батӀи-батӀиял жанрал — автобиография, къохъваял, мемуарал, рисалатал, эссеял. ГӀатӀидат баянкьеялда рекъон, адабияталъ гъорлъе рачуна гьунариял-гурел тӀахьал, макъалаби ва цогидаб хасаб темаялдаги хурхараб басмаялде бахъараб информация[3][4].
Адабият абураб термин буго гӀараб мацӀалъул адаб (ГӀараб: أدب) абураб рагӀудаса бачӀараб. Литература абураб термин буго латин мацӀалъул iteratura/litteratura "малъи", "хъвай", "грамматика" абураб ва бачӀиналъулъ магӀна "хӀарпаздалъул хъварал формаби" бугеб рагӀудаса (лат. litera/littera "хӀарп")[5]. Гьеб гуребги, термин хӀалтӀизабун букӀуна кӀалзул ва кочӀол текстазеги[6][7]. Басмаялъул технологиял церетӀеялъ рес кьун буго адабият ва хъварал хӀалтиӀаби, гьединго электроникияб адабиятги, кӀванагӀан цӀикӀкӀун тӀиритӀиялъе
Адабияталъе классифкация гьабула гьеб поэзия, проза ва драма ккеялда бан, гьединго асаразе категоризация гьабула гьел хасал тарихиял периодазда рекъон лъеяздалъун, эстетикиял хаслъиязда яги жанразда рекъонги.
Баянкьей
хисизабизеТарих
хисизабизеКІалзул адабият
хисизабизеПасихІлъиялъул гьунар
хисизабизеХъвай
хисизабизеЦебесеб хъвавул адабият
хисизабизеБасмалъиялъул пиша
хисизабизеУниверситеталъулаб дисциплина
хисизабизеРуччаби ва адабият
хисизабизеЛъималазул адабият
хисизабизеЭстетика
хисизабизеАдабияталъул теория
хисизабизеГьунарияб адабият
хисизабизеГьунарияб адабияталъул кІвар
хисизабизеДиниял текстаз асарин
хисизабизеАдабияталъул формаби
хисизабизеГьунарияб адабият
хисизабизеПоэзия
хисизабизеПроза
хисизабизеРоман
хисизабизеХабар
хисизабизеКъиса
хисизабизеДрама
хисизабизеЭпос
хисизабизеЭссе
хисизабизеДокументалияб проза
хисизабизеМемуарияб адабият
хисизабизеГІелмияб ва гІелмиябгин популярияб адабият
хисизабизеБаян-адабият
хисизабизеЛъайкьеяб адабият
хисизабизеГрафикияб роман
хисизабизеЭлектроникияб адабият
хисизабизеКъанун
хисизабизеКъанун ва адабият
хисизабизеАвторасул хІукъукъал
хисизабизеЦензура
хисизабизеШапакъатал
хисизабизеБалагье гьединго
хисизабизеХІужжаби
хисизабизе- ^ "Literature: definition". Oxford Learner's Dictionaries.
- ^ "Oral literature". Encyclopaedia Britannica.; see also Homer.
- ^ "Literature" in the Encyclopaedia Britannica, online
- ^ OED
- ^ "literature (n.)". Online Etymology Dictionary. Щвей 9 February 2014.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help) - ^ Meyer, Jim (1997). "What is Literature? A Definition Based on Prototypes". Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session. 41 (1). Щвей 11 February 2014.
{{cite journal}}: Check date values in:|access-date=(help)Халип:Dead link - ^ Finnegan, Ruth (1974). "How Oral Is Oral Literature?". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 37 (1): 52–64. doi:10.1017/s0041977x00094842. JSTOR 614104. Халип:Subscription required