Африка
А́фрика (инг. Africa)— Евразиялдаса хадуб дунялалъул кІодолъиялъул рахъалъ кІиабилеб континент; хьундасеб рахъалъ Африка ккураб буго Ракьдагьоркьосеб ралъадалъ, БагІараб ралъадалъ — хьундасебгун бакъбаккул рахъалда, Атлантикияб ралъадалъа бакътІерхьудаса ва Гьиндустаналъул океаналъ бакъбаккудаса ва бакъда рахъалдасан. Африкаян гьединго абула дунялалъул бутІаялъул цоялде, жинде гъорлъе Африка метерикги ва гьелда аскІор ругел чІинкІиллъабиги унеб. ЧІинкІиллъаби рикІкІинчІого, Африкаялъул гІатІилъи буго 29,2 млн км², чІинкІиллъабигун цадахъ — 30,3 млн км²-ялде гІагарун[2]; гьелдалъун, Африкаялъ ккола дунялалъул гІаммаб тІадрахъалъул 6 %-ги ва ракъдаллъиялъул тІадрахъалъул 20,4 %-ги. Африкаялда буго 55 пачалихъ.
Африка | |
Бащдабдунялалъул картаялда Африка | |
Ракь | 30 221 532 км² |
Халкъалъул къадар | 1 032 532 974 (2011) чи |
Гъунки | 30,51 чи/км² |
Гъорлъе бачуна | 55[1] пачалихъал |
Цогиязда рарал пачалихъал | |
МацІал | бал. Африкаялъул мацІал |
СагІтил рачел | UTC-1-даса UTC+4-де щвезегІан |
Африкаялъул халкъалъул къадар буго миллиард чиясде гІагарун. Африка рикІкІуна тІоцеве гІадан вижарав бакІлъун.
Африкалъул континент къотІула экваторалъ ва гІемерал гьава-бакъалъул зонабаз; гьеб ккола цІохІо бугеб континент, жибги шималияб субтропикияб зонаялдаса бахъараб жанубияб субтропикияб зонаялде щвезегІан бугеб. Гьоркьоса къотІулареб гІазу-цІадалги лъалъалъулги — гьединго цІоромугІрулги ва мугІрузул системаялъул лъел горизонталъулги — гІунгутІи букІиналъ, гьава-бакъалъул тІабигІияб рекъезаби ралъадазул ва океаналъул рагІаллъиязда хутІизегІан гьечІо кибиниги.
Маданияталъулал, экономикаялъулал, сиясаталъулал ва жамгІиял суалал лъазаби тІубазабула африканистика гІелму.
Бищун рагІалда ругел бакІал
хисизабизе- Шималияб — Бланко квачІ (Бен-Секка, Рас-Энгела, Эль-Абъяд) 37°20′28″ с. ш. 9°44′48″ в. д.
- Жанубияб — РукІкІадулаб квачІ (Агульяс) 34°49′43″ ю. ш. 20°00′09″ в. д.
- БакътІерхьул — Альмади квачІ 14°44′27″ с. ш. 17°31′48″ з. д.
- Бакъбаккул — Рас-Хафун квачІ 10°27′00″ с. ш. 51°24′00″ в. д.
ЦІар бачІараб бакІ
хисизабизеТарих
хисизабизеХІужаби
хисизабизе- ^ How many countries in Africa? How hard can the question be?
- ^ Африка // Ангола — Барзас. — М. : Советияб энциклопедия, 1970. — С. 435—451. — (КӀудияб советияб энциклопедия : [30 т.] / асл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 2).