Британиялъул империя
Британиялъул империя, Британ империя (инг. British Empire) ккола бетӀерлъуда метрополияги бугеб, инсанияталъул тарихалда жанир рукӀаралщинал пачалихъазда гьоркьоб жиндихъ бищун цӀикӀкӀараб территорияги, чӀей бугеб щуябго континенталда колониялги рукӀараб колониалияб империя. Британиялъул империя гӀуцӀун букӀана доминионаздасаги, колонияздасаги, протекторатаздасаги, мандатаздасаги ва цогидал территорияздасаги, жидее Цолъараб Къиралаталъ нухмалъулел рукӀарал.
Колониалияб империя | |||||
Британиялъул империя | |||||
---|---|---|---|---|---|
инг. British Empire | |||||
|
|||||
ШигӀар: ««Dieu et mon droit»» авар «Аллагь ва дир ихтияр» |
|||||
![]() Британиялъул империялда гъорлӀ рукӀаралщинал территориял. Британиялъул къватӀисел ракьал рихьизарун руго багӀаралъ |
|||||
|
|||||
Тахшагьар | Лондон | ||||
ЧӀахӀиял шагьарал | Лондон, Дели, Калкутта, Сидней, Торонто, Монреал | ||||
Расмияб мацӀ | Ингилис | ||||
Валюта | Стерлингазул пунт | ||||
ГӀатӀилъи | 33,588,365 (антарктикиял территориялги риккӀун) 31 878 965 км² (1913)[1] | ||||
Халкъ |
480 000 000 чел. (Ракьалъул халкъалъул гӀ.-ш. 24 % 1922 соналде) |
||||
ХӀакимлъиялъул форма | Конституционияб монархия[2] | ||||
Наслу | Стюартал, Гьанновериял, Виндзорал | ||||
Пачалихъалъул бутӀрул | |||||
Монарх | |||||
• 1707–1714 | Анна | ||||
• 1714–1727 | Джордж I | ||||
• 1727–1760 | Джордж II | ||||
• 1760–1820 | Джордж III | ||||
• 1820–1830 | Джордж IV | ||||
• 1830–1837 | Вилгьелм IV | ||||
• 1837–1901 | Виктория | ||||
• 1901–1910 | Эдвард VII | ||||
• 1910–1936 | Джордж V | ||||
• 1936 | Эдвард VIII | ||||
• 1936–1952 | Джордж VI | ||||
• 1952–1997 | Элизабет II | ||||
Премьер-министер | |||||
• | СияхӀ | ||||
![]() |
Жиндир завалалда гьеб букӀана тарихалда жанибго бищун кӀудияб империялъун ва,нусгоялдаса цӀикӀкӀун соналъ, дунялалъул бетӀераб къуватлъун.[3] 1913 соналде Британ империялъ кверщел гьабулеб букӀана 412 миллион чиясда тӀад, гьеб заманалда дунялалъул кинабниги халкъалъул 23004 процент;[4] 1920 соналде гьелъул гӀатӀилъи букӀана 35,500,000 км2[convert: unknown unit],[5] Ракьалъул кинабниги ракъдаллъиялъул 24 процент. Гьелъул хӀасилалда, Британиялъул империялъул конституционалияб, къанунияб, мацӀалъулаб, ва маданияб ирсе гӀатӀидго тӀибитӀана. Жиндир къуваталъул завалалда гьелъие сипат гьабулаан "тӀаса бакъ тӀерхьунареб империя" хӀисабалда, щай гурелъул гьелъул цогӀаги территориялда тӀад бакъ кидаго кунчӀун букӀиналъ.[6]
ЛӀугьин (1497–1583)Хисизабизе
Англиялъул къватӀисел терриориял (1583–1707)Хисизабизе
Америка, Африка ва лагъзазул даранХисизабизе
Европаялъул цогидал империялгун къецХисизабизе
Британиялъул "тӀоцебесеб" империя (1707–1783)Хисизабизе
Америкаялъул анцӀила лъабго колония кодоса инХисизабизе
Британиялъул "кӀиабилеб" империялъул завал (1783–1815)Хисизабизе
ГӀодоцараб океаналъул цӀех-рехелХисизабизе
Наполеонил Франсиягун рагъХисизабизе
Лагълъи нахъчӀвайХисизабизе
КӀудияб Британиялъул империяб гӀасру (1815–1914)Хисизабизе
Ост-Индияб компаниялъул нухмалъи ва Гьиндустаналда Британиялъул кверщелХисизабизе
Россиялъулгун къецХисизабизе
Кейптауналдаса КъагьираялдеХисизабизе
ХъахӀал колониязул статус хисизабиХисизабизе
Дунялаллъул рагъал (1914–1945)Хисизабизе
ТӀоцебесеб дунялалъул рагъХисизабизе
Рагъдагьоркьосеб заманХисизабизе
КӀиабилеб дунялалъул рагъХисизабизе
Деколонизация ва нахълъи (1945–1997)Хисизабизе
ТӀоцебесеб бикьиХисизабизе
Суэц ва гьелъул хӀасилХисизабизе
Хиса-басиязул гьуриХисизабизе
Империялъул ахирХисизабизе
ИрсХисизабизе
БанкьелалХисизабизе
Ралагье гьедингоХисизабизе
МугъчӀваялХисизабизе
- ↑ БСЭ. "Британская империя в БСЭ". БСЭ. Большая советская энциклопедия. Боси: 2020-04-22.
- ↑ Bogdanor 1997.
- ↑ Ferguson 2004b.
- ↑ Maddison 2001, p. 97: "The total population of the Empire was 412 million [in 1913]"; Maddison 2001, pp. 241: "[World population in 1913 (in thousands):] 1 791 020".
- ↑ Taagepera, p. 502.
- ↑ Jackson, pp. 5–6.
ХӀалтӀабиХисизабизе
- Abernethy, David (2000). The Dynamics of Global Dominance, European Overseas Empires 1415–1980. Yale University Press. ISBN 978-0-300-09314-8. Архивация: 14 December 2011. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Anderson, Adam; Combe, William (1801). An Historical and Chronological Deduction of the Origin of Commerce, from the Earliest Accounts. J Archer.
- Andrews, Kenneth (1984). Trade, Plunder and Settlement: Maritime Enterprise and the Genesis of the British Empire, 1480–1630. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-27698-6. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=
(кумек) - Bandyopādhyāẏa, Śekhara (2004). From Plassey to partition: a history of modern India. Orient Longman. ISBN 978-81-250-2596-2.
- Brendon, Piers (2007). The Decline and Fall of the British Empire, 1781–1997. Random House. ISBN 978-0-224-06222-0.
- Brock, W.R. (2011). Britain and the Dominions. Cambridge University Press. ISBN 9781107688339. Архивация: 9 March 2013. Боси: 26 August 2012. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Broome, Richard (2010). Aboriginal Australians: A history since 1788. Allen & Unwin. ISBN 978-1-74176-554-0. Архивация: 18 August 2021. Боси: 17 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - (1 February 1984) «Brunei on the Morrow of Independence». Far Eastern Survey 24 (2): 201–208. doi:10.2307/2644439.
- Brown, Judith (1998). The Twentieth Century, The Oxford History of the British Empire Volume IV. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924679-3. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Louis, Roger (1986). The British Empire in the Middle East, 1945–1951: Arab Nationalism, the United States, and Postwar Imperialism. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822960-5. Архивация: 18 April 2021. Боси: 24 August 2012. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Buckner, Phillip (2008). Canada and the British Empire. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927164-1. Архивация: 16 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Burk, Kathleen (2008). Old World, New World: Great Britain and America from the Beginning. Atlantic Monthly Press. ISBN 978-0-87113-971-9. Боси: 22 January 2012. Check date values in:
|access-date=
(кумек) - Canny, Nicholas (1998). The Origins of Empire, The Oxford History of the British Empire Volume I. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924676-2. Архивация: 18 January 2016. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Cervero, Robert B. (1998). The Transit Metropolis: A Global Inquiry. Island Press. ISBN 978-1-55963-591-2.
- Churchill, Winston (1950). The Second World War, The Grand Alliance, Volume III. Cassell & Co Ltd. ISBN 978-0-30-492114-0.
- Clegg, Peter (2005). "The UK Caribbean Overseas Territories". бакӀ: de Jong, Lammert; Kruijt, Dirk (бч-и.). Extended Statehood in the Caribbean. Rozenberg Publishers. ISBN 978-90-5170-686-4.
- Combs, Jerald A. (2008). The History of American Foreign Policy: From 1895. M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-2056-9.
- Cuniberti, Gilles (8 October 2014). «The International Market for Contracts: The Most Attractive Contract Laws». Nw. J. Int'l L. & Bus. 34 (3).
- Dalziel, Nigel (2006). The Penguin Historical Atlas of the British Empire. Penguin. ISBN 978-0-14-101844-7. Архивация: 14 May 2015. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Darwin, John (2012). Unfinished Empire, The Global Expansion of Britain. Penguin. ISBN 978-1-846-14089-1. Архивация: 18 April 2021. Боси: 26 November 2020. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - David, Saul (2003). The Indian Mutiny. Penguin. ISBN 978-0-670-91137-0. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Elkins, Caroline (2005). Imperial Reckoning: The Untold Story of Britain's Gulag in Kenya. Owl Books. ISBN 978-0-8050-8001-8.
- Ferguson, Niall (2004a). Colossus: The Price of America's Empire. Penguin. ISBN 978-1-59420-013-7.
- Ferguson, Niall (2004b). Empire: The Rise and Demise of the British World Order and the Lessons for Global Power. Basic Books. ISBN 978-0-465-02329-5.
- Fieldhouse, David Kenneth (1999). The West and the Third World: trade, colonialism, dependence, and development. Blackwell Publishing. ISBN 978-0-631-19439-2.
- Fox, Gregory H. (2008). Humanitarian Occupation. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85600-3.
- Galligan, Brian (1995). A Federal Republic: Australia's Constitutional System of Government. Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139084932. ISBN 9781139084932. Архивация: 20 February 2021. Боси: 8 February 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Games, Alison (2002). Armitage, David; Braddick, Michael J (бч-и.). The British Atlantic world, 1500–1800. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-333-96341-8.
- Gérin-Lajoie, Paul (1951). «Constitutional Amendment in Canada». The Canadian Journal of Economics and Political Science (Blackwell Publishing on behalf of Canadian Economics Association) 17 (6): 389–394. doi:10.2307/137699.
- Gapes, Mike (2008). HC Paper 147-II House of Commons Foreign Affairs Committee: Overseas Territories, Volume II (PDF). The Stationery Office. ISBN 978-0-215-52150-7. Архивация: (PDF) 26 October 2016. Боси: 21 November 2017. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Gilbert, Sir Martin (2005). Churchill and America. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-9122-4. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Go, Julian (2007). "A Globalizing Constitutionalism?, Views from the Postcolony, 1945-2000". бакӀ: Arjomand, Saïd Amir (бч.). Constitutionalism and political reconstruction. Brill. ISBN 978-90-04-15174-1. Архивация: 1 August 2020. Боси: 30 October 2020. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Goldstein, Erik (1994). The Washington Conference, 1921–22: Naval Rivalry, East Asian Stability and the Road to Pearl Harbor. Routledge. ISBN 978-0-7146-4559-9. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Goodlad, Graham David (2000). British foreign and imperial policy, 1865–1919. Psychology Press. ISBN 978-0-415-20338-8. Архивация: 13 May 2011. Боси: 18 September 2010. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Gurtov, Melvin (1970). Southeast Asia Tomorrow. The Johns Hopkins Press.
- Hendry, Ian; Dickson, Susan (2018-06-14). British Overseas Territories Law (английский). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-5099-1871-3. Архивация: 15 August 2021. Боси: 29 November 2020. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Herbst, Jeffrey Ira (2000). States and power in Africa: comparative lessons in authority and control. Princeton University Press. ISBN 0-691-01027-7.
- Hinks, Peter (2007). Encyclopedia of antislavery and abolition. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-33143-5. Архивация: 11 February 2017. Боси: 1 August 2010. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Hodge, Carl Cavanagh (2007). Encyclopedia of the Age of Imperialism, 1800–1914. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-33404-7. Архивация: 15 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Hogg, Richard (2008). A History of the English Language. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66227-7. Архивация: 27 July 2020. Боси: 13 April 2010. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Hopkirk, Peter (2002). The Great Game: The Struggle for Empire in Central Asia. Kodansha International. ISBN 978-4-7700-1703-1.
- Hollowell, Jonathan (1992). Britain Since 1945. Blackwell Publishing. ISBN 978-0-631-20968-3. Архивация: 27 July 2020. Боси: 11 May 2020. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Hyam, Ronald (2002). Britain's Imperial Century, 1815–1914: A Study of Empire and Expansion. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-7134-3089-9. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Jackson, Ashley (2013). The British Empire: A Very Short Introduction. OUP. ISBN 978-0-19-960541-5.
- James, Lawrence (2001). The Rise and Fall of the British Empire. Abacus. ISBN 978-0-312-16985-5. Архивация: 23 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Janin, Hunt (1999). The India–China opium trade in the nineteenth century. McFarland. ISBN 978-0-7864-0715-6.
- Johnston, Douglas M.; Reisman, W. Michael (2008). The Historical Foundations of World Order. Martinus Nijhoff Publishers. ISBN 978-90-474-2393-5. Архивация: 18 April 2021. Боси: 8 November 2020. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Joseph, William A. (2010). Politics in China. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533530-9.
- Keay, John (1991). The Honourable Company. Macmillan Publishing Company.
- Kelley, Ninette; Trebilcock, Michael (2010). The Making of the Mosaic (2nd б.). University of Toronto Press. ISBN 978-0-8020-9536-7.
- Kenny, Kevin (2006). Ireland and the British Empire. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925184-1. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Knight, Franklin W.; Palmer, Colin A. (1989). The Modern Caribbean. University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-1825-1.
- Koebner, Richard (May 1953). «The Imperial Crown of This Realm: Henry VIII, Constantine the Great, and Polydore Vergil». Historical Research 26 (73): 29–52. doi:10.1111/j.1468-2281.1953.tb02124.x. ISSN 1468-2281.
- Latimer, Jon (2007). War with America. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02584-4. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Lee, Stephen J. (1994). Aspects of British political history, 1815–1914. Routledge. ISBN 978-0-415-09006-3.
- Lee, Stephen J. (1996). Aspects of British political history, 1914–1995. Routledge. ISBN 978-0-415-13102-5.
- Levine, Philippa (2007). The British Empire: Sunrise to Sunset. Pearson Education Limited. ISBN 978-0-582-47281-5. Архивация: 13 May 2011. Боси: 19 August 2010. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Lloyd, Trevor Owen (1996). The British Empire 1558–1995. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-873134-4. Архивация: 17 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Louis, Wm. Roger (2006). Ends of British Imperialism: The Scramble for Empire, Suez and Decolonization. I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-347-6. Архивация: 22 February 2017. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Low, D.A. (February 1966). «The Government of India and the First Non-Cooperation Movement – 1920–1922». The Journal of Asian Studies 25 (2): 241–259. doi:10.2307/2051326.
- Macaulay, Thomas (1848). The History of England from the Accession of James the Second. Penguin. ISBN 978-0-14-043133-9.
- Macdonald, Barrie (1994). "Britain". бакӀ: Howe, K.R.; Kiste, Robert C.; Lal, Brij V (бч-и.). Tides of history: the Pacific Islands in the twentieth century. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1597-4.
- Macintyre, Stuart (2009). A Concise History of Australia. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-51608-2. Архивация: 17 August 2021. Боси: 17 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - McIntyre, W. David (1977). The Commonwealth of Nations. University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-0792-1. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=
(кумек) - McIntyre, W. David (2016). Winding up the British Empire in the Pacific Islands. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-251361-8. Архивация: 12 December 2019. Боси: 12 February 2018. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - McLean, Iain (2001). Rational Choice and British Politics: An Analysis of Rhetoric and Manipulation from Peel to Blair. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-829529-7. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Maddison, Angus (2001). The World Economy: A Millennial Perspective (PDF). Organisation for Economic Co-operation and Development. ISBN 978-92-64-18608-8. Архивация: (PDF) 11 November 2020. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Magee, John (1974). Northern Ireland: Crisis and Conflict. Taylor & Francis. ISBN 978-0-7100-7947-3. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Magnusson, Magnus (2003). Scotland: The Story of a Nation. Grove Press. ISBN 978-0-8021-3932-0. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Marshall, P.J. (1998). The Eighteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume II. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924677-9. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Marshall, P.J. (1996). The Cambridge Illustrated History of the British Empire. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-00254-7. Архивация: 11 May 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Martin, Laura C. (2007). Tea: the drink that changed the world. Tuttle Publishing. ISBN 978-0-8048-3724-8.
- McKenna, Mark (2002). Looking for Blackfellas' Point: An Australian History of Place. UNSW Press. ISBN 978-0-86840-644-2. Архивация: 18 April 2021. Боси: 17 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Mein Smith, Philippa (2005). A Concise History of New Zealand. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-54228-9. Архивация: 14 May 2015. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Mulligan, Martin; Hill, Stuart (2001). Ecological pioneers. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81103-3.
- Mori, Jennifer (2014). Britain in the Age of the French Revolution: 1785 - 1820. Routledge. ISBN 978-1-317-89189-5.
- O'Brien, Phillips Payson (2004). The Anglo–Japanese Alliance, 1902–1922. Routledge. ISBN 978-0-415-32611-7. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Pagden, Anthony (2003). Peoples and Empires: A Short History of European Migration, Exploration, and Conquest, from Greece to the Present. Modern Library. ISBN 978-0-8129-6761-6. Архивация: 16 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Parsons, Timothy H. (1999). The British Imperial Century, 1815–1914: A World History Perspective. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-8476-8825-8. Архивация: 3 January 2014. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Pascoe, Bruce (2018). Dark Emu: Aboriginal Australia and the Birth of Agriculture. Magabala Books. ISBN 978-1-925768-95-4. Архивация: 14 August 2021. Боси: 17 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Pestan, Carla Gardina (2009). Protestant Empire: Religion and the Making of the British Atlantic World. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-4150-1. Архивация: 18 April 2021. Боси: 27 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Peters, Nonja (2006). The Dutch down under, 1606–2006. University of Western Australia Press. ISBN 978-1-920694-75-3.
- Pham, P.L. (2010). Ending 'East of Suez': The British Decision to Withdraw from Malaysia and Singapore, 1964–1968. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-958036-1.
- Porter, Andrew (1998). The Nineteenth Century, The Oxford History of the British Empire Volume III. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-924678-6. Архивация: 11 May 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Rhodes, R.A.W.; Wanna, John; Weller, Patrick (2009). Comparing Westminster. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-956349-4.
- Rothermund, Dietmar (2006). The Routledge companion to decolonization. Routledge. ISBN 978-0-415-35632-9.
- Russo, Jean (2012). Planting an Empire: The Early Chesapeake in British North America. JHU Press. ISBN 978-1-4214-0694-7.
- Royle, Trevor (2000). Crimea: The Great Crimean War, 1854–1856. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-6416-8. Архивация: 16 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Shennan, J.H. (1995). International relations in Europe, 1689–1789. Routledge. ISBN 978-0-415-07780-4.
- Smith, Simon (1998). British Imperialism 1750–1970. Cambridge University Press. ISBN 978-3-12-580640-5. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=
(кумек) - Songhaus, L. (2004). Navies in Modern World History. Reaktion Books. ISBN 1-86189-202-0.
- Springhall, John (2001). Decolonization since 1945: the collapse of European overseas empires. Palgrave. ISBN 978-0-333-74600-4.
- Rein Taagepera (September 1997). «Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia». International Studies Quarterly 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053.
- Taylor, Alan (2001). American Colonies, The Settling of North America. Penguin. ISBN 978-0-14-200210-0. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=
(кумек) - Thomas, Hugh (1997). The Slave Trade: The History of The Atlantic Slave Trade. Picador, Phoenix/Orion. ISBN 978-0-7538-2056-8. Архивация: 16 August 2021. Боси: 22 July 2009. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Tilby, A. Wyatt (2009). British India 1600–1828. BiblioLife. ISBN 978-1-113-14290-0.
- Torkildsen, George (2005). Leisure and recreation management. Routledge. ISBN 978-0-415-30995-0.
- Turpin, Colin; Tomkins, Adam (2007). British government and the constitution (6th б.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-69029-4.
- Vandervort, Bruce (1998). Wars of imperial conquest in Africa, 1830–1914. University College London Press. ISBN 978-1-85728-486-7.
- Walker, William (1993). "National Innovation Systems: Britain". бакӀ: Nelson, Richard R. (бч.). National innovation systems: a comparative analysis. Oxford University Press. ISBN 0-19-507617-6.
- Williams, Beryl J. (1966). «The Strategic Background to the Anglo-Russian Entente of August 1907». The Historical Journal 9 (3): 360–373. doi:10.1017/S0018246X00026698.
- Young, Harold A. (2020). The Judicial Committee of the Privy Council and the Caribbean Court of Justice: Navigating Independence and Changing Political Environments. Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-4985-8695-5. Архивация: 24 March 2021. Боси: 27 January 2021. Check date values in:
|access-date=, |archive-date=
(кумек) - Zolberg, Aristide R. (2006). A nation by design: immigration policy in the fashioning of America. Russell Sage. ISBN 978-0-674-02218-8.