Берцинлъи
Берцинлъи буго эстетикаялъул (утилитарияб гуреб) категория, жинцир магІнаги камиллъи. Объекталъул аспектазул цоцалъ рекъей, жиндалъул гьеб объекталъ балагьарасе хасаб эстетикияб асар гьабулеб. Берцинлъи ккола маданияталъул бищунго кІвар бугел категорияздаса цояблъун. Берцинлъиялъе данде лъолеб жо ккола сурукълъи[1].
Берцинлъиялъул концепцияби
хисизабизеНекІсиял греказул философазда берцинлъи бичІулеб букІана дурусаб жо гІадин, жиб аслуялдасаго объективияб ва онтологияб, Универсумалъул камиллъиялда хурхен бугеб, бичІулеб букІана космос дуниялалъул низам, рекъей хІисабалда[2].
- Пифагорил школаялъ бухьинабулеб букІана цоцалъ берцинлъи ва математика; масала, предметазул пропорциял меседил къотІиялда рекъарал ругони, гьел жеги берциналлъун кколин абураб пикруялда[3]. Греказул классикияб архитектура гІуцІараб букІана гьеб берцинлъиялъул бичІчІиялда.
- Сократил заманаяса берцинлъиялъухъ балагьизе байбихьана онтологияб магІнаялъул рахъалъан гуребги, гІакълуялъул ва пикрудал категория гІадинги. Живго Сократие берцинлъи букІана дунялалъул аслуялъул бищун кІвар бугеб категориялъун.
- Аристотелица берцинлъиялъул бичІчІи лъикІлъи ва камиллъи хІисабалда, рикІкІунаан гІицІго гІамалалъул, пикру-лъаялъул гуреб категория гІадин.
- Платонида рекъон, гІадан жив гьавизегІан вукІуна берцинлъиялъул ва бацІцІадаб пикруялъул сфераялда. Берцинлъи ва лъикІлъи тІадегІанаб идеялъун рикІин букІана Платонил философиялъул творчествоялда аслияб мотивлъун.
Берцинлъиялъул бичІчІи искусствоялда
хисизабизе-
Харитал — некІсиял реказул скульптураялъул копия
-
Гермес — некІсиял греказул скульптура
-
«ГІурусазул берцинай чІужугІадан». Маковский Константинил сурат (1839—1915).
-
«Хельга». Андерс Цорн, 1917
-
«Чвердолей яс». Огюст Ренуар, 1893
-
Камиль Рокплан — Яс тІугьдузда цадахъ
-
Борис Кустодиев — ГІурусазул Венера
-
Сандро Боттичелли — Венера гьайи,1485
-
«Лъабго грация». Прадье, Жан Жак,1831
Берцинлъиялъул мисалал
хисизабизеТӏабигІаталда
хисизабизе-
Нимфея alba
Архитектураялда
хисизабизеСкулптурабазда
хисизабизеСуратазул искусствоялда
хисизабизе-
Караваджо: ГІолилав ва пихъазул цІураб чІеп
-
Густав Климт: Къочи
Матеатикаялда
хисизабизеБалагье гьединго
хисизабизеХӏужаби
хисизабизе- ^ Бычков В. В. «Эстетика». — М.: Гардарики, 2005.
- ^ Асмус В.
- ^ Seife, Charles (2000).