Хузеста́н (парс خوزستان‎) — Ираналъул 31 провинциялдаса (останазул) цояб. Гьелъул мадугьалал останал ккола шималгун-бакътӀерхьуда Илам, Лурестан — шималалда, Исфагьан — шималгун-бакъбаккуда, ЧагьармахӀал ва Бахтиария ва Когьгилуйе ва БуйерахӀмад — бакъбаккуда, ва бакътӀерхьуда гӀорхъи уна ГӀиракъгун. Гьединго жунубалда буго Парс залив. Ракьалъул гӀеблъи — 64 055 км²[1], халкъалъул къадар — 4 274 979 чи[1]. Административияб марказ — АхӀваз шагьар.

Хузестан
blank300.png|300px]]
БахӀрейнКъатӀарГӀуманКувейтТурцияЭрминистанАзарбижанТуркменистанАфганистанПакистанГӀиракъСагІудиязул ГІарабияЦолъарал ГIараб ИмараталКаспий ралъадПарс заливОрмуз проливГӀуман заливЮжный ХорасанЙаздСистан ва БалучистанКерманХурмузганПарсБушерХурасан-РезавиШималияб ХурасанГулестанМазандаранСемнанТегьранАлбурзКъумЧехармехаль и БахтиарияКохгилуйе и БойерахмедХузестанИламЛурестанЦентральный останИсфагьанГиланАрдебильКъазвинХамаданКерманшагьКурдистанВосточный АзербайджанЗенджанЗападный АзербайджанIran location map.svg
Описание изображения
[[file:blank300.png
Пачалихъ
Адм. марказ АхӀваз
Тарих ва география
ГӀатӀилъи Ошибка скрипта: Функции «formatNum» не существует. км²
СагӀтазул зона UTC+3:30, риидал UTC+4:30
КӀудиял шагьарал Абадан
Бегьбагьан
Дизфул
Масжеде-Сулейман
Сусенгерд
Гьуремшагьр
Шуштар
Халкъ
Къадар Ошибка скрипта: Функции «formatNum» не существует. чи  (2006 сон)
Гъунки Ошибка скрипта: Функции «formatNum» не существует. чи/км²
Расмиял мацӀал парс
гӀараб
кашкай
лури
Цифрабазул идентификаторал
Телефоналъул код 0632422
Хузестан картаялда
Commons-logo.svg Медиафайлал Викигъамасалда

ЭтимологияХисизабизе

Хузестан абураб цӀар ккола «Хузазул улка»-йин абураб жо, Ахаманишазул заманаялъ гьеб ракьалда гӀумру гьабун букӀарал хуз абураб къавмалъул цӀаралдаса лъугӀараб.

Хузестаналъул жунубияб рахъ Гьоркьохъел гӀасрабазда «ГӀарабистан» абун лъалеб букӀана, гьенир гӀарабал цӀцӀикӀкӀун рукӀи сабаблъун.

Гьанжесеб цӀар расмияб къагӀидаялъ тасдикъ гьабуна 1923 соналъ Реза-шагьица

ТарихХисизабизе

 
Чога-Занбилалда зиккурат, XIII гӀасру н. э. цебе

Хузестан остан ккола Ираналъул бищун некӀсиял останаздаса, щайгурелъул гьаниб букӀана Ираналъул ракьалда тӀоцӀебесеб Элам абураб пачалихъ гӀуцӀун н. э. цебе 3 азарсоналъ, гьелъул тахшагьарги букӀана Шуш шагьар (яги Сузал). Хузестаналъул ракь Ираналда гъорлъе ана н. э. цебе 539 соналъ Ахаманишазул империя гӀуцӀарав КӀудияв Курашица.

СепаратизмХисизабизе

 
Хузестаналъул сепаратистазул байрахъ

ГӀарабазул Ас-СагӀада абураб партия буго 1946 соналдаса нахъе Хузестаналъул Ираналдаса эркенлъиялъе гӀоло къеркьолеб.

Административияб бикьиХисизабизе

Остан бикьула 23 шагьрестаналда:

ШагьаралХисизабизе

Халип:Гь. балагье Бищун чӀахӀиял шагьарал — АхӀваз, Абадан, Гьуремшагьр, Дизфул, Масжеде-Сулейман, Шуштар, Бандар-Хумейни, Бандар-Могьшагьр, Бегьбагьан

Хузестаналъул шагьарал
АхӀваз 969 700 Масжеде-Сулейман 108 700
Дизфул 257 000 Изе 104 400
Абадан 217 900 Бехбехан 101 200
Эндимешк 179 800 Рамшир 80 000
Гьуремшагьр 125 900 Шуштар 75 200
Сусенгерд 120 000 Омидийе 58 600
Бандар-Могьшагьр 111 400 Шадеган 52 900

ЭкономикаХисизабизе

Остан буго бечед нарталъул ва газалъул запасул рахъалдаса, ва гьединго лъадал ва жо хьазе бегьулел ракьаздалъунги.

Рихьизе бакӀалХисизабизе

Шуш шагьаралда (Эламалъул, Ахаманишазул, Парфиялъул, Сасанидазул тахшагьар) руго Сузазул риххелал, Даниял аварагазул хоб ва ГӀаббасиязул заманаялъул мажгит.

СурталХисизабизе

ХІужабиХисизабизе

  1. 1,0 1,1 Statoids.com (инг.)

АдабиятХисизабизе

РегӀелалХисизабизе

Халип:UNPO