Цебесеб рагьараб

ИФА: Рагьарал

	Цебесел	БакьулӀел	Нахъисел
ТӀасиял	i y	ɨ ʉ	ɯ u
ГӀагар-тӀасиял	ɪ ʏ		ʊ
ТӀад-гьоркьохъел	e ø	ɘ ɵ	ɤ o
Гьоркьохъел	e̞ ø̞	ə	ɤ̞ o̞
Гъоркь-гьоркьохъел	ɛ œ	ɜ ɞ	ʌ ɔ
ГӀагар-гъоркьиял	æ	ɐ
Гъоркьиял	a ɶ	ä	ɑ ɒ

Легенда: гургинлъичӀел • гургинлъарал

Цебесеб кьералъул рагьарал — кӀалъалел цо-цо мацӀазда ругел рагьарал гьаракьазул класс. Гьеб класс баян гьабулеб тӀабгӀ ккола мацӀалъул бищун борхатаб бакӀ цогидалде данде ккун кӀалалъул цебесеб рахъалда букӀин, калмалъул нух чӀедерлъизабичӀого. Цересел рагьаразде гьединго цо-цо абула гвангъарал рагьарал абунги, щай гурелъул нахъисел рагьаразде данде ккун гьел дагьабги гвангъун абулел рукӀиналъ.^[1]

ГӀагар-цересел рагьарал , унгоги, ккола цебесеб кьералъул рагьаразул цо тайпалъун; цониги мацӀалда, лъалеб жо, данде лъоларо цереселги гӀагар-цереселги рагьарал гӀицӀго кьерлъуде балагьун.

Гургинлъарал цересел рагьарал руго централлъарал, ай жидер артикулациялда гӀагар-цереселъун кколел. Гьеб ккола ИФАлъул диаграммаялда гургинлъарал рагьарал цересел гургинлъичӀел рагьараздаса кваранидехун хъваялъе цо гӀилла.

ТӀубачӀеб сияхӀ

Интернационалаб фонетикаб алфабеталда жидее хасал ишараби ругел цебесеб кьералъул рагьарал ккола:

ИФАлда гьединго руго жидее хасал ишараби гьечӀел цересел рагьарал:

тӀасияб цебесеб цутӀараб рагьараб [yʷ]
гӀагар-тӀасияб цебесеб цутӀараб рагьараб [ʏʷ]
тӀад-гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [øʷ]
гьоркьохъеб цебесеб гургинлъичӀеб рагьараб [e̞] яги [ɛ̝]
гьоркьохъеб цебесеб гургинлъараб рагьараб [ø̞] яги [œ̝]
гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [ø̞ʷ] яги [œ̝ʷ]
гъоркь-гьоркьохъеб цебесеб цутӀараб рагьараб [œʷ]

МугъчӀваял

^ Tsur, Reuven (Фебруар 1992). The Poetic Mode of Speech Perception. Duke University Press. гь. 20. ISBN 0-8223-1170-4. {{cite book}}: Check date values in: |date= (help)

[1] Tsur, Reuven (Фебруар 1992). The Poetic Mode of Speech Perception. Duke University Press. гь. 20. ISBN 0-8223-1170-4. {{cite book}}: Check date values in: |date= (help)

[1]