Гьунзисезул мацӀ ккола хьондакавказияб хъизамул мацӀ, жинда Дагъистаналъул бакъдасебгин бакътӀерхьудехун ругел гьунзисел кӀалъалеб.[2]

Гьунзисезул мацӀ
гьонкьос мыц / honƛʼos mɨc
Абулеб куц[ˈhont͡ɬʼos mɨt͡s]
Территория Кавказ
РегионДагъистан
КӀалъалел
1400 (2006–2010)[1]
Хьондакавказиял
  • ЦӀунтӀиял
    • БежтӀа–Гьунзи–Хъварши
      • Гьунзисезул мацӀ
МацӀалъул кодал
ISO 639-3huz
Glottologhunz1247
ELPHunzib
Гьанир руго ИФАлъул фонетикиял симболал. Кколеб кверчӀвай гьечӀони, нужеда бихьизе бегьула гьикъул гӀужур, ункъбокӀон, яги цогидал симболал Юникодалъул гӀужразул бакӀалда. ИФА симболазе байбихьул нухмалъи балагье гьаниб: Квеки:ИФА.

Классификация

хисизабизе

Гьунзисезул мацӀ уна хьондакавказиял мацӀазул цӀунтӀияб групалде. Эб бищунго гӀагараб хурхен буго бежтӀасезулги хъваршисезулги мацӀазулгун, тӀарамагъадисел цӀех-рехазда рекъон.[3]

Географияб тӀибитӀи

хисизабизе

Гьунзисезул мацӀалъул гьечӀо официалияб статус, хъвавул мацӀ гӀадин эб хӀалтӀизабиги буго дагьаб.[4] Гьелда кӀалъала Дагъистаналъул ЦӀунтӀа ва Гелбахъ мухъаздаги Россиялъул гӀорхъода бугеб Гуржиялъул кӀиго росулӀги.[5]

Фонология

хисизабизе

Рагьарал

хисизабизе

Гьунзисезул мацӀалда рагьарал рукӀине бегьула къокъал, халатал яги назаллъарал.

  Цересел БакьулӀел Нахъисел
ТӀасиял i ɨ u
Гьоркьохъел e ə o
Гъоркьиял a ɑ

Рагьукъал

хисизабизе

МацӀалда буго 35 рагьукъаб. Лъабгояб, /x/, /ħ/, ва /ʕ/, данчӀвала авар мацӀалдаса рачӀарал рагӀабазулӀ.

Референсал

хисизабизе
  1. Гьунзисезул мацӀ at Ethnologue (18th ed., 2015)
  2. Ethnologue entry for Hunzib
  3. The Languages of the Caucasus, by Wolfgang Schulze (2009)
  4. "Hunzib alphabet, language and prounciation". omniglot.com. Халагьи 2023-05-29.
  5. "Hunzib | Ethnologue".
  • Berg, Helma van den (1995). A Grammar of Hunzib (with Texts and Lexicon). München: Lincom Europa. ISBN 3-89586-006-9.

КъватӀисел линкал

хисизабизе