Азиялъул пачалихъазул сияхӀ

Азиялъул пачалихъазул сияхІ» гьумералдаса гьанибе буссинабуна)

Гьаб буго Азиялда ругел, жодохъго кверщел-ихтияр бугел ва жал цогидазда рарал пачалихъазул сияхI.

Россия Азиялъул пачалихъазул сияхІалда гъорлъе бачиналъул сабаб ккола, гьеб пачалихъалъул цIикIкIунисеб бутIа Азиялда букIин (гьедин бугониги пачалтхъалъул цIикIкIунисеб халкъ Европаялъул рахъалда буго). Туркияги Хъазахъистанги европаялъул пачалихъазда гъорлъ рикIкIуна гьеб материкалда кколеб бутIа гьел пачалихъазул дагьаб букIаниги. ТIубанго яги бутIа европаялъул пачалихъазда гьоркьоб рикIкIуна[1] Азарбижаналъул ва Гуржиялъул (Европаяллъулги Азиялъулги гІорхъи по КІудияб Кавказалдасан рикIкIани, гьеб кIиябго пачалихъалъул цIикIкIунисел ракьал Европаялда ккола), ва ЕЦялде гъорлъе унеб Кипр жумгуьриятги, но географияб къагIидаялда борцани тIубанго Азиялде гъорлъе унеб.[1]

БакътIерхьул Азия хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
  Азарбижан Баку Къажар Манат (AZN) 86 600 км² 9 565 000  
  Эрменистан Ереван ЦIамухъ Эрменистаналъул драм (AMD) 29 800 км² 3 262 200  
  БахІрайн Манама ГІараб БахІрайналъул динар (BHD) 665 км² 791 000  
  Гуржи Тулпис Гуржи Лари (GEL) 69 700 км² 4 114 400 (Абхазиялъул ва Бакъда Гьиристаналъул халкъал рикIкIинчIого)  
  ГІизраил Тел-Абиб[2] гIиврит ва гIараб ГIизраилалъул цIияб шекель (ILS) 20 770 км²[3]
22 072 км ²[4]
7 746 000  
  Иордания ГІамман ГIараб Иорданиялъул динар (JOD) 92 300 км² 6 316 000  
  ГІиракъ Багъдад ГIараб ГІиракъалъул динар (IQD) 437 072 км² 30 747 000  
  Иран Тегеран Персазул Ираналъул риал (IRR) 1 648 000 км² 74 196 000  
  Йемен СангІаъ ГIараб Йеменалъул риал (YER) 527 970 км² 23 580 000  
  КъатІар ДохІа ГIараб КъатІаралъул риал (QAR) 11437 км² 1 409 000  
  Кипр Никосия Грек ва турк Евро (EUR) 9 250 км² 801 851  
  Кувейт Эль-Кувейт ГIараб Кувейталъул динар (KWD) 17 818 км² 2 985 000  
  Ливан Бейрут ГIараб Ливаналъул фунт (LBP) 10 452 км² 4 224 000  
  ГIарабазул Цолъарал Имаратал Абу-Даби ГIараб Диргьам (ГIЦЭ) (AED) 83 600 км² 4 599 000  
  ГІуман МаскъатІ ГIараб ГІуманалъул риал (OMR) 309 500 км ² 2 845 000  
  СагӀудиязул ГӀарабия Ар-Рияд ГIараб СагӀудиязул риял (SAR) 2 218 000 км² 25 721 000  
  Сирия Димишкъ ГIараб Сириялъул лира (SYP) 185 180 км² 21 906 000  
  Туркия Анкара Турк Туркиялъул лира (TRY) 780 580 км² 73 723 000  

Гьоркьохъеб Азия хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
  Хъазахъистан Астана Хъазахъ ва гIурус Тенге (KZT) 2 724 900 км² 16 593 000  
Гъиргъизистан Бишкек Гъиргъиз ва гIурус Сом (KGS) 198 500 км² 5 482 000  
  ТІажикистан Душанбе ТIажик Сомони (TJS) 143 100 км² 8 200 000  
  Туркменистан ГІашкъабад Туркмен ЦIияб туркменазул манат (TMT) 491 200 км² 5 110 000  
  Узбекистан Ташкент Узбек Узбеказул сум (UZS) 447 400 км² 30 488 600  

Жанубияб Азия хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
  Афгъанистан Кабул Пушту ва Дари Афгъани (AFN) 652 900 км² 31 108 100  
  Бангъладеш Дакка Бангал Така (BDT) 144 000 км² 162 221 000  
  Бутан Тхимпху Дзонг-кэ ва ингилис Нгултрум (BTN) ва гьиндустаналъул рупия (INR) 47 000 км² 697 000  
  Гьиндустан Нью-Дели Хинди ва ингилис Гьиндустаналъул рупия (INR) 3 287 590 км² 1 217 831 000  
  Мальдивал Мале Дивехи Руфия (MVR) 298 км² 309 000  
  Непал Катманду Непал мацІ Непалалъуля рупия (NPR) 140 800 км² 29 331 000  
  Пакистан Исламабад Урду мацІ ва ингилис Пакистаналъул рупия (PKR) 803 940 км² 173 949 000  
  Шри-Ланка Шри-Джаяварденепура-Котте (офиц.)
Коломбо (факт.)
Сингальский ва тамилияб Шри-Ланкаялъул рупия (LKR) 65 610 км² 20 238 000  

Бакъбаккул Азия хисизабизе

Флаг Название Столица Язык Валюта Площадь Население Карта
  Китай Пекин Китаялъул Юань (CNY) 9 596 960 км² 1 347 290 000  
  КХДР

(Шималияб Корея)

Пхеньян Кореялъул Шималияб Кореялъул вона (KPW) 120 540 км² 24 051 706  
  Корея Жумгьурият

(Жанубияб Корея)

Сеул Кореялъул Вона (KRW) 99 274 км² 49 773 145  
  Мангъолия Улан-Батор Мангъолазул Тугрик (MNT) 1 564 116 км² 2 871 000  
  Япония Токио Япониялъул Иена (JPY) 377 835 км² 127 960 000  

Шималияб Азия хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
  Россия Москва ГӀурус Гъурущ (RUB) 17 125 187 км² (европаялъул рахъгун цадахъ) 146 000 000 (европаялъул рахъгун цадахъ)  

Жанубиябгун-Бакъбаккул Азия хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Валюта Площадь Халкъалъул къадар Карта
  Бруней Бандар-Сери-Бегаван Малай Брунеялъул доллар (BND) 5 770 км² 400 000  
  Вьетнам Ханой Вьетнамалъул Донг (VND) 329 560 км² 85 789 573  
  Индонезия Джакарта Индонезиялъул Рупия (IDR) 1 919 460 км² 231 369 500  
  Камбоджа Пномпень Кхмер Риель (KHR) 181 040 км² 14 805 000  
  Лаос Вьентьян Лаосалъул Кип (LAK) 236 800 км² 6 320 000  
  Малайзия Куала-Лумпур Малай Малайзиялъул ринггит (MYR) 329 758 км² 28 306 700  
  Мьянма Нейпьидо Мьянма Кят (MMK) 678 500 км² 50 020 000  
  Сингъапур Сингапур Ингилис, китайалъул,
малай ва тамилияб
Сингапурский доллар (SGD) 692,7 км² 4 987 600  
  Таиланд Бангкок Тай Бат (THB) 514 000 км² 63 525 062  
  Бакъбаккул Тимор Дили Тетум ва португалиялъул АЦШ доллар (USD) 15 007 км² 1 134 000  
  Филиппинал Манила Тагалог, испаниялъул ва ингилис Филиппиназул песо (PHP) 300 000 км² 102 000 000  

РикIкIинчIел ва цо-цояз гурони рикIкIинчIелги пачалихъал хисизабизе

РикIкIинчIел пачалихъал хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Къануналда рекъон гьелъие ккола гьаб пачалихъалъул ракь АхIи бараб ракь Халкъалъул къадар Карта
  Вазиристан Вана Пушту Пакистан 11 585 км² 791 087  
  МугІрузул-Карабах Республика Степанакерт ЦIамухъ Азарбижан 11 500 км² 145 100  
  Шан пачалихъ Таунджи Шаналъул Мьянма 155 800 км² 4 702 000 (1999)  

Цо-цояз гурони рикIкIинчIел пачалихъал хисизабизе

Байрахъ ЦIар Тахшагьар МацI Гьелъул ракьалде ахIи бараб пачалихъ АхIи бараб ракь Халкъалъул къадар Карта Гьеб рикIкIана
  Абхазия Сухум Абхазиялъул ва гIурус Гуржи 8 598 км² 242 862   Россия, Никарагуа, Венесуэла, Науру, Вануату, Тувалу
  Азад Кашмир Музаффарабад Урду Гьиндустан 13 297 км² 4 567 982   Пакистан
  Китайская Республика (непризнанная, о. Тайвань) Тайбэй Китаялъул Китаялъул Халкъияб Республика 35 980 км² 23 188 078   Белиз, Буркина-Фасо, Ватикан, Гаити, Гамбия, Гватемала,
Гондурас, Кирибати, Маршалловы Острова, Науру, Никарагуа,
Палау, Панама, Парагвай, Сальвадор, Сан-Томе ва Принсипи, Свазиленд, Сент-Винсент ва Гренадинал, Сент-Китс ва Невис,
Сент-Люсия, Соломоновал ЧІинкІиллъаби ва Тувалу.
  ФилистІин Пачалихъ Рамалла ГӀараб мацӀ ГІизраил 6020 км² 4 016 416   см. ФилистІин Пачалихъалъул халкъаздагьоркьосеб статус
  Шималияб Кипралъул Турказулаб Жумгьурият Лефкоша Турк Кипр 3 355 км² 200 000   Турция
  Жанубияб Гьиристан Цхинвал Гьириязул, гIурус ва гуржи Гуржи 3 900 км² 72 000   Россия, Никарагуа, Венесуэла, Науру, Тувалу

Зависимые территории хисизабизе

Флаг Название Столица Язык Валюта Государство Население Площадь Карта
  Акротири и Декелия Эпископи Английский Евро (EUR) Великобритания 14 500 254 км²  
  Макао (Аомынь) Макао (Аомынь) Китайский и Португальский Патака (MOP) КНР 541 200 27 км²  
  Гонконг (Сянган) Гонконг (Сянган) Китайский и Английский Гонконгский доллар (NKD) КНР 7 097 600 1 104 км²  
  Британская территория в Индийском океане Диего-Гарсия английский Доллар США Великобритания 3 500 60 км²  
  Кокосовые острова Уэст-Айленд Английский Австралийский доллар (AUD) Австралия 596 14 км²  
  Остров Рождества Флайинг-Фиш-Коув Английский Австралийский доллар (AUD) Австралия 1 400 135 км²  

Дунялалъул кIиго материказда ракьал ругел пачалихъал хисизабизе

  •   Россия — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо, амма халкъ Европаялъул рахъалда цIикIкIун буго.
  •   Хъазахъистан — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Турция — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Индонезия — Океаниялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Йемен — Африкаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Египет — Африкаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Азарбижан — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.
  •   Гуржи — Европаялда гьитIинаб бутIа гурони гьечIо.

ХIужаби хисизабизе

  1. 1,0 1,1 worldatlas., The Middle East. "The Middle East". Архивация оригинал (2012-09-12). Халагьи 2012-09-30. As a point-of-interest, Armenia and Azerbaijan have long been associated with the Middle East, but in recent years, some sources now consider them to be more closely aligned with Europe based on their modern economic and political trends. We have moved in that direction, and the same applies for the island country of Cyprus, as it does for Georgia, the former Russian republic. {{cite web}}: Invalid |url-status=хвараб (квеки); More than one of |author= and |last= specified (квеки)
  2. Суверенная территория Израиля, сложившаяся в результате Войны за независимость 1949 года. В этих границах Израиль признан большинством государств и ООН
  3. Территория, на которую позже был распространён суверенитет Израиля, включая Восточный Иерусалим и Голанские высоты. Данное число используется в официальных документах Израиля, но, в связи с непризнанием аннексии ООН, не используется в международных документах

Халип:Континентазда рекъон пачалихъазул сияхI