Халип:Ишара2

Авар алипба
Къ
Фонетика: qχːʼ
ЦӀар къа
Расмияб вариант
А Б В Г Гъ Гь ГӀ
Д Е Ж З И Й К
Къ Кь КӀ Л ЛӀ М Н
О П Р С Т ТӀ У
Ф Х Хъ Хь ХӀ Ц ЦӀ
Ч ЧӀ Ш Щ Ъ Ь Э
Ю Я
ТӀадеги хӀарпал1
Гъв Гьв Дв Ё Жв Зв Кв
Кк Ккв Къв Кьв КӀкӀ КӀкӀв Лълъ
Лълъв ЛӀв Св Сс Тв    ТӀв Хв
Хх Ххв Хъв Хьв Цц ЦӀв ЦӀцӀ
Чв Чч ЧӀв ЧӀчӀ ЧӀчӀв Щв
Тасдикъ гьарун гьечӀел2
Ць (Цьв) Чь (Чьв)
^1 Алипалда гьечӀел, амма хъвай-хъвагӀиялда хӀалтӀизарулел.
^2 1952 соналъ тетраграфал хисизе рахъарал вариантал, жеги тасдикъ гьарун гьечӀел.

Къ, къ — кирилликияб диграф, Авар мацIалъул алипбалъул 15-б хIарп. ХӀалтӀизабула гьединго Шималияб Кавказалъул ва цо-цо тюрк мацӀаздаги.

ХӀалтӀизабиХисизабизе

Авар мацӀалдаХисизабизе

Авар мацӀалда Къ диграфалъ щибаб позициялда бихьизабула увулярияб абруптивияб аффриката qχːʼ (listen ) (фортис):[1][2]

РагIи ХФА
Къвал qχːʷʼäɫ
Къали qχːʼäˈli

Цогидал мацӀаздаХисизабизе

Диграф хӀалтӀизабула абазин[3].[4], агъул[5], адигъ[6], даргин[7], ингуш[8], гъабардгин черкес, къарачайгин балкъар, хъиримтатар, лъарагӀ, тум, лезги, , рутул, табасаран, хъалтагъ ва чачан мацӀазда. Бихьизабула /q/ яги // гьаракь. АсатӀин мацӀалда гьеб диграфалдалъун бихьизабула // гьаракь.

Хъазах мацӀалда диграф хӀалтӀизабулаан практикияб транскрипциялъул «казновица» системаялда Қ хӀарп бихьизабизе.[9]

Ралагье гьедингоХисизабизе

МугъчӀваялХисизабизе

  1. Simon Ager. "Avar language, pronunciation and language" (htm). Omniglot (английский).
  2. Алексеев М. Е. Аварский язык. — Языки Российской Федерации и соседних государств. — М.: Наука, 2001. — Т. I. — Гь. 24—34. — 432 с. — 385 экз. — ISBN 5-02-022647-5.
  3. Абазинско-русский словарь = Абаза-урышв ажвар / В. Б. Тугов. — М.: Советская энциклопедия, 1967. — Гь. 21. — 536 с. — 4500 экз.
  4. Simon Ager. "Abaza language, pronunciation and language" (htm). Omniglot (английский).
  5. Агъул мацӀ Архивалъул насху 2 февраль 2018лдаса Wayback Machine сайталда // КӀРЭ
  6. "Адыгейский алфавит". Республика Адыгея. Архивация: оригинал 2016-04-13. Боси: 2016-04-12. Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (кумек)
  7. С. Абдуллаев. Грамматика даргинского языка (фонетика и морфология). — Махачкала, 1954. — Гь. 15—25. — 216 с. — 800 экз.
  8. ГӀалгӀай-эрсий дошлорг (Ингушско-русский словарь). — Нальчик, 2009. — ISBN 978-5-88195-965-4.
  9. "Как появилась практическая транскрипция «Казановица»". Архивация: оригинал 2010-01-07. Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (кумек)

РегӀелалХисизабизе

  • Къ Scriptsource.org (инг.) сайталда
  • къ Scriptsource.org (инг.) сайталда