Кумек:ИФА/Авар

ТӀолго Википедиялда рагӀаби абулеб къагӀида бихьизабула халкъаздагьоркьосеб фонетикияб алипбаялдалъун (ХФА). Хадусел таблоязда кьун руго ХФА-ялъул ишараби авар рагӀабазе ва гьел абулеб къагӀидаялъе хӀалтӀизарулел.

ХФА-ялъул символал нужер браузералда кколеб къагӀидаялда рихьизарун гьечӀони, балагьи гъоркьегӀан.

Гьаб кӀулалъул кумекалдалъун нужецӀа абулеб къагӀида тӀаде жубалеб бугони, гьеб гӀуцӀа-кӀутӀун букӀине ккола {{IPAc-av}} халипалдалъун. Халипалъ бихьизабула щибаб ишараялъе малъа-хъваял ва баянал. Балагье халипалъул гьумералъухъ интсрукциязе.

КӀул

Нужеца балагьулеб ХФА-ялъул ишара гьаниб батичӀони, балагье Кумек:ХФА, жиб дагьабги тӀубарабги сияхӀлъун бугеб. Гьаркьал хъваялъул вариантазул сияхӀгун бугеб таблица балагье гьаниб: Авар мацӀалъул орфография.

Мисалалъе кьурал рагӀаби руго авар стандарияб мацӀалъул, гьел цӀалулеб къагӀидаги мутӀигӀаб буго стандартиял асасазе.

Рагьукъал ХФА Кириллияб Романизация Мисал b б b бакъ w в v, w вац ɡ г g габур ʁ гъ gh квангъи h гь h гьа ʕ гӀ ʻ гӀуж d д d дун ʒ ж zh рижи z з z зоб j й y байрахъ k к k канлъи kʼ кӀ kʼ ракӀ l л l тӀул, сали ɬ лъ lh лъар m м m моцӀ n н n накӀкӀ p п p пири r р r ракь s с s вас t т t тараб tʼ тӀ tʼ тӀалъи f ф f формула χ х kh, x хинаб x хь xh рахь ħ х h’ хӀарщ ts ц ts, c ци tsʼ цӀ tsʼ, cʼ цӀияб tʃ ч ch чу tʃʼ чӀ chʼ чӀаголъи ʃ ш sh шушу ʔ ъ ʼ гьуърул Къуватал рагьукъал kː кк kk баккизе kːʼ кӀкӀ kkʼ рикӀкӀен qχːʼ къ qhʼ къор tɬːʼ кь tlʼ рокьи tɬː лӀ tl лӀар ɬː лъ, лълъ lhh лъим, релълъараб sː с, сс ss сапар, ссан χː х, хх kkh, xx маххим, -ха qχː хъ qh хъат tsː ц, цц cc бицатаб, рецц tsːʼ цӀ, цӀцӀ ccʼ цӀар, цӀцӀе tʃː чч cch биччараб tʃːʼ чӀ, чӀчӀ chʼ чӀараб, бичӀчӀи ʃː щ sch рищи

Лабиаллъарал рагьукъал ХФА Кириллияб Романизация Мисал ɡʷ гв gw гвай ʁʷ гъв ghw гъветӀ hʷ гьв hw гьвелцӀибил dʷ дв dw дваргъи ʒʷ жв zhw жваргъи zʷ зв zw зваргъи kʷ кв kw квер kːʷ ккв kkw кквел kʷʼ кӀв k’w кӀвезе kːʷʼ кӀкӀв kk’w кӀкӀвазе qχːʷʼ къв qx’w къварилъи tɬːʷʼ кьв tl’w кьваризе tɬːʷ лӀв tlw лӀвартӀизе sːʷ св ssw свараб tʷ тв tw твапи tʷʼ тӀв t’w тӀвел χʷ хв xw хвел χːʷ ххв xxw ххвел qχːʷ хъв qxw хъвазе xʷ хв xhw хьвадизе tsʷ цв cw цвел tsːʷʼ цӀв ссʼw цӀва tʃʷ чв сhw чвахеро tʃʷʼ чӀв сhʼw чӀвазе tʃːʷʼ чӀчӀв tсhʼw чӀчӀва ʃʷ шв shw швед ʃːʷ щв tshʼw щвезе   Рагьарал ХФА Кириллияб Романизация Мисал ä a a авараг e e,э e бетӀер, эбел i и i ичӀго o о o оц u у u ургъел   Назалиял рагьарал ХФА Кириллияб Романизация Мисал ã a ã хӀа ũ у ũ у